Ερώτηση: Ως κάποιος καλά εξοικειωμένος με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο στενό περιβάλλον του κ. Παπανδρέου, μπορείτε να πείτε ότι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να συνεργαστεί με το Ισραήλ στην ανακοπή του στολίσκου για τη Γάζα ήταν αποτέλεσμα πιέσεων;

Παύλος Γερουλάνος: Σε καμία περίπτωση. Εγώ δεν είχε άμεση ανάμειξη στην απόφαση, αλλά ήξερα τι συνέβαινε. Μπορώ να πω μετά λόγου γνώσης ότι η ελληνική κυβέρνηση ενήργησε σύμφωνα με το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών για την παρακολούθηση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας των αγαθών και το συντονισμού με τους δικαιούχους. Επιπλέον, ο κ. Παπανδρέου ήταν, προσωπικά, σε συνεχή επαφή με τον (Παλαιστίνιο Πρόεδρο) Μαχμούντ Αμπάς.

Ερ: Εν τοιαύτη περιπτώσει, δεν εκμεταλλεύτηκε καθόλου η ισραηλινή πλευρά τη δυσμενή οικονομική κατάσταση της χώρας σας, όπως υπαινίχθη η ελληνική αντιπολίτευση;

Π.Γ: Η τρέχουσα οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα δεν υπόκειται σε διπλωματικές σκοπιμότητες. Όποιος παρακολουθεί την εξωτερική πολιτική του κ. Παπανδρέου δεν εξεπλάγη. Ο κ. Παπανδρέου υποστήριξε επίσης την συμμετοχή στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή και θεωρεί την Ελλάδα ως πιθανό μεσολαβητή μεταξύ των εμπλεκομένων μερών. Αυτή ήταν η καθοδηγητική αρχή (principle) στις προσπάθειές του να προσεγγίσει την Τουρκία, στην εμπλοκή (involvement) στις χώρες των Βαλκανίων, ακόμα δε και στη θέση που πήρε για το Αφγανιστάν. Εμείς, στο ΠΑΣΟΚ, ανέκαθεν κάναμε λόγο για τη λύση των ‘δύο κρατών για δύο λαούς’ και διατηρήσαμε τις ισορροπίες στις σχέσεις μας με τις δύο πλευρές. Δεν καταλαβαίνω γιατί η ανακοπή του στολίσκου νοείται ως βοήθεια προς το Ισραήλ.

Ερ: Παρόλα αυτά, δεν είναι αναμφίβολο ότι ξεκίνησε πρόσφατα μια νέα εποχή στις σχέσεις Ισραήλ-Ελλάδας;

Π.Γ: Όντως έχει ξεκινήσει, αλλά θα πρέπει πρώτα να περιγράψει κανείς την προηγούμενη περίοδο. Για πολλά χρόνια, υπήρξε ένταση μεταξύ των δύο χωρών, κυρίως λόγω της φιλο-αραβικής στάσης της Ελλάδας. Ο κ. Παπανδρέου μετέβαλε αυτή τη στάση, χωρίς να επηρεάζεται η στενή σχέση με την αραβική πλευρά. Όπως ακριβώς συνέβη με την Τουρκία – η πρώτη κίνηση που θεώρησε σωστό να πράξει μετά την εκλογή του ήταν να συναντηθεί με τον (Τούρκο Πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ) Ερντοάν.

Ερ: Οι Ισραηλινοί βλέπουν αυτήν τη σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών ως άμεσο αποτέλεσμα της επιδείνωσης στις σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία – όπως και αρκετοί Έλληνες σχολιαστές.

Π.Γ: Αυτό είναι λάθος. Πάρτε, για παράδειγμα, ένα άλλο τρίγωνο, το οποίο φαινομενικά φαίνεται διαφορετικό, αλλά στην ουσία αποτελείται από τα ίδια στοιχεία: Αφενός τις σχέσεις Ισραήλ-Αιγύπτου και όλες τις αλλαγές που έχουν επέλθει, και αφετέρου τις ελληνο-αιγυπτιακές σχέσεις, οι οποίες είναι σταθερές. Μήπως η Ελλάδα άλλαξε ή θα αλλάξει κάτι στις σχέσεις της με την Αίγυπτο, ή με το Ισραήλ, λαμβάνοντας υπόψη οποιαδήποτε αλλαγή στις σχέσεις Ισραήλ-Αιγύπτου; Όχι βέβαια· και όσον αφορά στην Τουρκία, το Κυπριακό που δεν έχει ακόμη επιλυθεί, αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, και παρ όλα αυτά, καταφέρνουμε και ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα να διατηρήσουμε τους δεσμούς, ακόμα και να τους βελτιώσουμε. Αλλά γιατί χρειάζεται ένταση μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, προκειμένου να εμβαθύνουμε τους δεσμούς με το Ισραήλ; Δεν μας αρκεί να βασιστούμε στις θετικές πτυχές για την εμβάθυνση των σχέσεων;

Ερ: Ας μιλήσουμε για αυτές τις πτυχές. Αυτή είναι η τρίτη επίσκεψή σας στο Ισραήλ μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, και έχετε ήδη καταφέρει να αναπτύξετε στενούς τουριστικούς δεσμούς. Αυτό δεν είναι επίσης αποτέλεσμα της [ισραηλινής] αποστασιοποίησης από την Τουρκία;

Π.Γ: Ακόμη και αν αυτό αληθεύει, εν μέρει, όσον αφορά στον Ισραηλινό τουρίστα, δεν αποτελεί την αιτία για την ανάπτυξη εκτεταμένων δραστηριοτήτων με το Ισραήλ. H Ελλάδα έχασε ένα σημαντικό μερίδιο του παραδοσιακού τουρισμού από τη Γερμανία και τη Βρετανία, 8% από έκαστη, κάτι που οφείλεται σε διάφορα τραυματικά γεγονότα – η πυρκαγιά σε τράπεζα της Αθήνας που έφερε ένα βαρύ φορτίο αίματος· η ηφαιστειακή στάχτη [από την Ισλανδία] που καθήλωσε τις πτήσεις τσάρτερ· και η οικονομική κρίση. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη αναδιοργάνωσης και ανοίγματος σε νέες τουριστικές αγορές.

Ερ: Οπότε τι έχετε εντοπίσει; Την ισραηλινή αγορά – αυτήν τη μικρή αγορά;

Π.Γ: Πρώτα απ ‘όλα, δεν είναι τόσο μικρή. Εφέτος μόνο, 400.000 Ισραηλινοί έχουν επισκεφθεί την Ελλάδα.

Ερ: Πηγαίνοντας στα μεγάλα νησιά;

Π.Γ: Ναι, αλλά όχι μόνο εκεί. Δεκάδες χιλιάδες επισκέφτηκαν τη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μεγάλη επιτυχία.

Ερ: Και σίγουρα δεν πρόκειται για all-inclusive πακέτα. Ενδιαφέρον.

Π.Γ: Ναι, αλλά η συνεργασία είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Στην αναζήτηση νέων αγορών εντοπίσαμε τη Σερβία, τη Ρωσία και την Κίνα, και σε αυτό το σημείο υπεισέρχονται οι ισραηλινές τουριστικές επιχειρήσεις. Δημιουργήσαμε σπουδαία πράγματα μαζί – για παράδειγμα, ένα κοινό τουριστικό πακέτο από την Κίνα προς την Ιερουσαλήμ και το Τελ Αβίβ και από εκεί στην Αθήνα και στην Ακρόπολη και σε άλλα επιλεγμένα σημεία.

Ερ: Ελληνο-ισραηλινός τουρισμός για Κινέζους;

Π.Γ: Ακριβώς. Σήμερα υπάρχει ένας Ισραηλινός επιχειρηματίας που αγοράζει ένα ξενοδοχείο στην Ελλάδα και ετοιμάζεται να φιλοξενήσει αποκλειστικά Κινέζους τουρίστες! Και αυτό είναι ένα απλό παράδειγμα. Είχαμε ένα πρόβλημα, επειδή δεν είχαμε καμία πτήση προς την Κίνα και τώρα, μέσω της συνεργασίας, το έχουμε επιλύσει.

Ερ: Ωστόσο οι Ισραηλινοί που προσπάθησαν να επενδύσουν στην Ελλάδα ισχυρίζονται ότι είναι αδύνατο να ξεπεράσουμε τα γραφειοκρατικά εμπόδια.

Π.Γ: Πρόκειται για ένα θέμα που εγώ προσπαθώ να εκθέσω εδώ και τώρα. Λάβαμε κάποια δραστικά μέτρα, προκειμένου να προετοιμάσουμε το έδαφος για ένα διαφορετικό είδος τουριστικής ανάπτυξης. Έχουμε μειώσει τον ΦΠΑ για τα βασικά προϊόντα (commodities) για οικιστικές και τουριστικές χρήσεις, θεσπίσαμε ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο φιλικό προς τον επενδυτή και άλλα τινά· Δεκάδες αλλαγές εφαρμόστηκαν για την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας.

Ερ: Μπορούν τέτοια εγχειρήματα να απαλλάξουν την Ελλάδα από την κρίση;

Π.Γ: Επικρατεί μια παρανόηση σχετικά με την κρίση. Δεν είναι μια οικονομική κρίση όπως αυτή που βιώνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Αγγλία, αλλά μια κρίση στην βαθύτερη διοικητική και κοινωνική δομή. Η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να βγει από αυτή και τα τουριστικά της αξιοθέατα και ο πολιτισμός της διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό.