«Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Φανταστείτε μια κοινωνία έτοιμη να αντιμετωπίσει πυρκαγιά.

Όπου κάθε πολίτης γνωρίζει που να πάει, πώς να προστατευτεί και πώς να συμβάλει στην αντιμετώπισή της.

Όπου κάθε πολίτης είναι εν δυνάμει εθελοντής για να βοηθήσει σε ό,τι χρειαστεί την ομάδα καταστολής της πυρκαγιάς.

Φανταστείτε πριν από αυτό μια Τοπική Αυτοδιοίκηση τόσο καλά προετοιμασμένη που παρακολουθεί όλες τις ευάλωτες περιοχές της με drones και κάμερες ευαίσθητες σε ακραίες θερμοκρασίες εδάφους, με έστω στοιχειώδη εξοπλισμό για να ενεργήσει άμεσα την ώρα που η πρώτη φωτιά εκδηλωθεί, σε οποιαδήποτε γωνιά της χώρας.

Φανταστείτε τώρα, πάνω από τους Δήμους, 13 περιφερειακά κέντρα παρακολούθησης,

προστασίας και συντονισμού όπου το έργο πυροσβεστών, εθελοντών, πολιτών και Τοπικής Αυτοδιοίκησης υποβοηθείται από την αστυνομία για εκκενώσεις και το ΕΚΑΒ για περίθαλψη και φανταστείτε ένα κεντρικό κράτος που επενδύει σε υποδομές και εργαλεία, όπως άφθονο νερό στη διάθεση της πυροσβεστικής, εναλλακτικές πηγές ηλεκτροδότησης σε περίπτωση που η πυρκαγιά κάψει τα καλώδια, σύγχρονα αεροπλάνα και ό,τι άλλο χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πρόληψης και καταστολής μιας μεγάλης πυρκαγιάς.

Φανταστείτε δηλαδή ένα σχέδιο δράσης, όπου όλοι θα δείχναμε τον καλύτερο εαυτό μας απέναντι σε συμβάντα με τα οποία πρέπει να μάθουμε όλοι να ζούμε.

Όπου κι αν ζούμε στην Ελλάδα.

Και τώρα ξεχάστε τα όλα αυτά και άρα ξεχάστε τον καλύτερό μας εαυτό.

Γιατί; Διότι δεν θα συμβούν ποτέ με αυτή την Κυβέρνηση.

Ξεχάστε τα, όσο συνεχίζει, αυτή η Κυβέρνηση να κρατάει όλη την εξουσία στα χέρια της, να μην εμπιστεύεται πολίτες και θεσμούς, να κάνει μισές δουλειές και πασαλείμματα, και να αφήνει εμάς στο έλεος φυσικών φαινομένων, χωρίς βασικά εργαλεία πρόληψης.

Είμαι άδικος;

Πείτε μου ένα μέρος στην Ελλάδα όπου αν ξεσπάσει πυρκαγιά θα ξέρουν ντόπιοι και επισκέπτες τι να κάνουν για να προστατευτούν ή για να βοηθήσουν.

Πουθενά.

Πείτε μου ένα μέρος στην Ελλάδα όπου η Κυβέρνηση επένδυσε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με το σκεπτικό, πριν την καταστολή να υπάρχει πρόληψη. Πουθενά.

Και ενώ στους δήμους γύρω από τον Υμηττό οι Δήμαρχοι οργανώθηκαν, με δικά τους μέσα, να προστατεύσουν το βουνό τους, και ενώ όσο λειτουργεί το σύστημα προστασίας του έχει αποδειχθεί πετυχημένο, πείτε μου γιατί οι Δήμαρχοι του Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων αγωνίζονται ακόμα να εξασφαλίσουν βασική χρηματοδότηση από την Κυβέρνηση για να οργανωθούν;

Και πείτε μου τι πρέπει να γίνει σε κάθε γωνιά της Ελλάδας ώστε οι άλλες 12 Περιφέρειες να αποκτήσουν περιφερειακά κέντρα παρακολούθησης και συντονισμού πολιτικής προστασίας όπως απέκτησε με δική της πρωτοβουλία και πόρους η Περιφέρεια Θεσσαλίας.

Να πνιγούν στο νερό μιας νέας καταστροφής;

Πού είναι τα περίφημα 13 Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας;

Αυτά που διαφήμισε με πάθος η Κυβέρνηση όταν τα έβαλε στο Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά ψιθύρισε ντροπιασμένη «είναι αναγκαία η αφαίρεση της δράσης» όταν τα απένταξε για μια σειρά από αστείες δικαιολογίες.

Και το παραδέχθηκε μόνο μετά από δική μας ασφυκτική πίεση.

Δεν βρήκαν κατάλληλα χωράφια και κτήρια λέει, δεν προλαβαν να κάνουν τον διαγωνισμό, δεν, δεν, δεν!

Αλήθεια τώρα;

Και φέρνετε αυτό, ένα νομοσχέδιο διευθετήσεων ενώ καίγεται η Χίος και οι άνθρωποι δεν έχουν νερό να προστατεύσουν ούτε τα σπίτια τους;

Σας τα είπε ο εισηγητής μας, ο Ανδρέας Πουλάς.

Διότι δεν κάνετε τίποτα από αυτά που πρέπει, όταν πρέπει.

Αντί να κάνετε αυτά που επιτάσσει η κλιματική αλλαγή, την οποία επικαλείστε κάθε φορά που καίγονται σπίτια, τελικά κάνετε πολύ λίγα, πολύ αργά και με πρώτο κριτήριο αυτά από τα οποία έχετε κάποιο κομματικό όφελος.

Το εκλογικό συμφέρον, πάνω από το εθνικό την ώρα που σπίτια καίγονται.

Και μετά περιμένετε τη χώρα να πάει μπροστά.

Καταθέτω στα πρακτικά της σημερινής συζήτησης, την απάντηση της Κυβέρνησης στην ερώτηση που υποβάλαμε με τους συναδέλφους Ανδρέα Πουλά και Γιώργο Νικητιάδη όταν διαβάσαμε για απένταξη θεμελιωδών έργων πολιτικής προστασίας από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Βλέπετε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Πολιτική Προστασία είναι δύσκολη υπόθεση. Δεν υπάρχει δευτερόλεπτο για χάσιμο. Θέλει δουλειά σε βάθος χρόνου.

Προγραμματισμό. Συντονισμό. Η Πολιτική Προστασία και τα Περιφερειακά Κέντρα δεν είναι αγροτικές επιδοτήσεις.

Εκεί η Νέα Δημοκρατία θριαμβεύει. Όπως θριαμβεύει σε κάθε πελατειακό σύστημα. Εκεί εξαντλεί τη δημιουργικότητά της.

Η χώρα όμως δεν χρειάζεται μία Κυβέρνηση που εξαντλεί τη δημιουργικότητά της για να κάνει τον πολίτη, πελάτη.

Η χώρα χρειάζεται μία Κυβέρνηση που θα εμπιστευτεί τον πολίτη για να την εμπιστευτεί ο πολίτης. Κι αυτό απαιτεί μία κυβέρνηση που κινείται με βάση Αρχές, Αξίες, Αποτέλεσμα.

Που σέβεται και δυναμώνει θεσμούς.

Αυτό δεν θα το δούμε όσο εσείς κυρίες και κύριοι της Νέας Δημοκρατίας είστε στην Κυβέρνηση.

Γιατί; Διότι δεν πιστεύετε στους θεσμούς.

Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,

Η ανάγκη να χτίσουμε ξανά εμπιστοσύνη, σε κάθε ανθρώπινη και θεσμική σχέση μέσα στην κοινωνία μας, έχει γίνει αδήριτη.

Είναι ο μόνος τρόπος για να νιώσει κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας ότι αυτό το κράτος λειτουργεί ξανά για να υπηρετήσει τους πολίτες του και να χτίσουμε συλλογική συνείδηση.

Δεν είναι όλα επικοινωνία, διαφήμιση, προπαγάνδα και Tik Tok.

Η εμπιστοσύνη, διαπερνά την κοινωνία, όταν χτίζεται και μέσα από θεσμούς και συλλογικότητες που εξυπηρετούν τις ανάγκες του πολίτη.

Όσο πιο κοντά βρίσκονται αυτοί οι θεσμοί και οι συλλογικότητες στον πολίτη, τόσο πιο άμεσα χτίζονται σχέσεις εμπιστοσύνης σε όλο το φάσμα της κοινωνίας.

Και τόσο πιο άμεσα η κοινωνία νιώθει ότι μια Κυβέρνηση προστατεύει βασικά μας δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην ισότητα, την πρόοδο και τη δημιουργία.

Πάνω σε αυτήν τη θεμελιακή ιδέα της Δημοκρατίας δημιουργήθηκαν όλα τα σύγχρονα κράτη, και είναι η βασική ιδέα πίσω από την προγραμματική πρόταση που ονόμασα «Αναγέννηση».

Και αν η Δημοκρατία ως πολίτευμα ήρθε να εξυπηρετήσει μια σειρά από δικαιώματα του πολίτη, ίσως το πιο καθοριστικό από αυτά είναι η ασφάλεια.

Η ασφάλεια ως δικαίωμα του Ανθρώπου να προγραμματίζει το μέλλον του.

Για αυτό, σε ένα σύγχρονο κράτος  κάθε θεσμός και συλλογικότητα, οφείλει να συμβάλει στην ασφάλεια του πολίτη: από την πυροσβεστική και την αστυνομία μέχρι το δημόσιο νοσοκομείο, τον Δήμο και την Περιφέρεια.

Αλλά αυτό προϋποθέτει μία Κυβέρνηση που ασπάζεται τη νοοτροπία: «Πρώτα οι τοπικές κοινωνίες», βασικό στοιχείο της προγραμματικής πρότασης του ΠΑΣΟΚ εδώ και δεκαετίες.

Ο υπερσυγκεντρωτισμός σκοτώνει. Σκοτώνει δυνατότητες, σκοτώνει προοπτικές, ενίοτε σκοτώνει ανθρώπους.

Η αποσυγκέντρωση ευθύνης, πόρων και εξουσιών, με απόλυτη λογοδοσία, ενδυναμώνει.

Ενδυναμώνει κοινωνίες, σχέδια, ενδυναμώνει ανθρώπους.

Όταν χτίζει και αναβλύζει εμπιστοσύνη. Και η εμπιστοσύνη χτίζεται στη συνεργασία, στην κοινή προσπάθεια, στην κοινή προετοιμασία πριν γίνει το κακό.  Η εμπιστοσύνη χτίζεται στην πρόληψη.

Οι λογικοί άνθρωποι και οι άνθρωποι που γνωρίζουν, καταλαβαίνουν ότι είναι καλύτερα να προλάβεις κάτι, από το να το αντιμετωπίσεις.

Έχει πολλά καλά η πρόληψη:

Ένα είναι ότι μειώνεις σημαντικά την πιθανότητα να συμβεί αυτό που πας να αποφύγεις.

Αν καθαρίσεις σωστά τα ξέρα, κινδυνεύεις λιγότερο από πυρκαγιά.

Αν σβήσεις τη φωτιά, τη στιγμή που ξεκινάει η πιθανότητα να σου ξεφύγει μικραίνει.

Αλλά έχει και αλλού εφαρμογές αυτό:

Αν επιμορφώσεις αστυνομικούς για την ενδοοικογενειακή βία μπορείς να σώσεις ζωές.

Κι αν απλώσεις σωστά το διπλωματικό σου δίκτυο όταν τα νερά διεθνώς είναι ήρεμα,

αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία που σου παρουσιάζεται, για να αναδείξεις το πολιτικό σου βάρος ως χώρα γέφυρα, ως χώρα διαμεσολάβησης και ως χώρα ειρήνευσης, τότε μπορείς να πρωταγωνιστείς ακόμα κι όταν ο ουρανός διεθνώς σκοτεινιάσει.

Αλλιώς καταδικάζεις την Ελλάδα σε απομόνωση. Να περιμένει ανήμπορη τι θα της συμβεί.

Δεύτερος λόγος στο να δίνεις έμφαση στο να προλαβαίνεις κάτι είναι ότι αποφεύγεις να εξαντλείς τους πόρους που έχεις στην διάθεση σου για να αντιμετωπίσεις το φαινόμενο.

Γιατί να φτάνουμε στο σημείο να λέμε τους πυροσβέστες και τους γιατρούς μας «ήρωες»; Επειδή τους αφήσαμε χωρίς πρόληψη και μέσα; Γιατί να χλευάζουν κάποιοι αστυνομικούς, όπως έγινε με τη φράση «το περιπολικό δεν είναι ταξί», όταν αυτό που απουσιάζει είναι βασική εκπαίδευση για πρόληψη;

Σκεφτείτε αυτό: Είτε εκθειάζουμε, είτε απαξιώνουμε τους ανθρώπους που βάζουμε υπεύθυνους για την προστασία του πολίτη, πρέπει να θυμόμαστε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ηρωισμών ή των λαθών που έχουν κάνει προκαλείται από αποτυχία της Πολιτείας.

Αποτυχία που ξεκινάει από λάθος νοοτροπία.

Για αυτό, η μετατόπιση του βάρους της προσοχής της πολιτείας από την αντιμετώπιση στην πρόληψη θέλει άλλο τρόπο σκέψης.

80% των πόρων σήμερα στην Ελλάδα κατευθύνεται στην καταστολή. Μόλις 20% στην πρόληψη.

Η μερίδα του λέοντος στο κεντρικό κράτος. Ψίχουλα στην αυτοδιοίκηση.

Έμφαση στην επικοινωνία. Τίποτα στο χτίσιμο εμπιστοσύνης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στην Πολιτική Προστασία δεν υπάρχει δευτερόλεπτο για χάσιμο. Και πρέπει να το καταλάβει η κεντρική εξουσία.

Η σημερινή Κυβέρνηση, η επόμενη Κυβέρνηση και κάθε επόμενη Κυβέρνηση.

Μέχρι να γίνει νοοτροπία και τρόπος διακυβέρνησης.

Είναι αλήθεια ότι έχουμε εισέλθει σε περίοδο επαναλαμβανόμενων, απρόβλεπτων πολλές φορές σαρωτικών, φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών.

Επίσης είναι αλήθεια όμως ότι δεν έχουμε δικαίωμα να κλαίμε τη μοίρα μας.

Ότι η εμπειρία, η επιστήμη και η τεχνολογία μάς έχουν δώσει πρωτοφανή εργαλεία και για να προλάβουμε απειλές και για να απαλύνουμε συνέπειες, σε βαθμό αδιανόητο μέχρι πριν λίγες δεκαετίες.

Αρκεί να μαθαίνουμε από τα λάθη μας.

Και αρκεί, όπως μου είπε μπαρουτοκαπνισμένους πυροσβέστης:

«Οι πυρκαγιές να σβήνουν τον χειμώνα». Να εφαρμόζουμε αυτήν τη λογική παντού. Και να μην κρυβόμαστε πίσω από το πόσο πρωτόγνωρο είναι κάθε φορά ένα φαινόμενο.

Τι εννοεί ο πυροσβέστης; Ότι αν θέλουμε να μάθουμε από τα λάθη μας απαγορεύεται να μπαζώνουμε τις αποτυχίες μας. Και να προετοιμαζόμαστε.

Ναι, θα υπάρχουν πρωτόγνωρα φαινόμενα. Για αυτό πρωτόγνωρη πρέπει να είναι και η προετοιμασία μας. Δασικοί χάρτες, χωροταξικά σχέδια, στελέχωση δασαρχείων, εκπαίδευση, αρμοδιότητες με πόρους και λογοδοσία στις τοπικές κοινωνίες. Ας μην περιμένουμε την επόμενη τραγωδία για να δράσουμε.

Διότι η επόμενη τραγωδία, θα είναι μια ακόμα, ίσως χαριστική γροθιά, στην εμπιστοσύνη που όλοι έχουμε τόσο ανάγκη και στην κοινωνία μας και για τη Δημοκρατία μας.

Αν θέλουμε να δείξουμε τον καλύτερο μας εαυτό, αν θέλουμε να χτίσουμε εμπιστοσύνη για να λειτουργήσουμε συλλογικά και αποτελεσματικά στην επόμενη πυρκαγιά, στο επόμενο «φυσικό φαινόμενο», το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να σεβαστούμε τους θεσμούς της Δημοκρατίας μας και να αδράξουμε τη δύναμή τους.  Και αυτό απαιτεί ένα άλλο νομοσχέδιο και νέα διακυβέρνηση».