Κυρίες και κύριοι,

Καλωσορίσατε στην πόλη της Αθήνας, στον τόπο που γεννήθηκε ο Μαραθώνιος. Για εσάς που τον τρέχετε ή τον αγαπάτε αυτός ο αγώνας συμβολίζει την δύναμη του ανθρώπου να θέτει στόχους και να τους πετυχαίνει, αλλά και την δυνατότητα του ανθρώπου να ξεπερνάει τον εαυτό του, τους φυσικούς αλλά και τους ψυχικούς του περιορισμούς.

Όμως αυτός ο αγώνας συμβολίζει και κάτι ακόμη πιο μεγάλο που δεν έχει να κάνει μόνο με την δύναμη του ανθρώπου αλλά με την δύναμη μιας κοινωνίας  να ξεπερνάει κάθε περιορισμό.

Πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια οι δέκα Αθηναίοι στρατηγοί μαζεύτηκαν για να αποφασίσουν αν έπρεπε να πάνε στην μάχη με τους Πέρσες άμεσα ή αν έπρεπε να περιμένουν τους Σπαρτιάτες που θα ερχόντουσαν αργότερα. O Αρχιστράτηγος Μιλτιάδης και άλλοι τέσσερις στρατηγοί πίστευαν ότι έπρεπε να επιτεθούν πρώτοι. Όμως χρειαζόντουσαν μια ακόμη ψήφο για να επικρατήσει η άποψή τους. Ο Μιλτιάδης αφού μίλησε στους Αθηναίους και στους στρατηγούς, γύρισε στον πολέμαρχο Καλλίμαχο, τον επικεφαλής του αθηναϊκού στρατού και του είπε: «Όλα τώρα κρέμονται πάνω σε εσένα». Μετά από μια πολιτική συζήτηση που είχε χωρίσει την Αθήνα στα δύο, ο Μιλτιάδης έθεσε τον Καλλίμαχο μπροστά στις ευθύνες του. Ο Καλλίμαχος είχε ακούσει τα υπέρ και τα κατά της άμεσης επίθεσης και ψήφισε υπέρ και έτσι οι Αθηναίοι πήγαν στην μάχη του Μαραθώνα.

Το αποτέλεσμα της μάχης αλλά και της ιστορίας θα ήταν πολύ διαφορετικό αν ο Καλλίμαχος είχε αποφασίσει διαφορετικά. Σας θυμίζω ότι απέναντι περίμενε ο πιο δυνατός στρατός του τότε κόσμου. Με έναν βασιλιά που κανείς δεν αμφισβητούσε. Στον οποίο κανένας δεν έφερνε αντίρρηση. Ήταν ένας στρατός χωρίς διλήμματα. Χωρίς αναστολές. Χωρίς διαδικασίες. Ένας αποφάσιζε και οι άλλοι εκτελούσαν. Και πάντα έβγαιναν νικητές.

Δεν θα ήταν λοιπόν περίεργο αν απέναντι σε αυτόν τον εχθρό, μια μικρή πόλη είχε φοβηθεί, είχε πανικοβληθεί, είχε αρχίσει να αμφισβητεί τον εαυτό της και είχε αρχίσει να αμφισβητεί τις διαδικασίες που απαιτούσε το πολίτευμά της. Όμως δεν έκαναν αυτό. Συζήτησαν. Αντιπαρατέθηκαν. Και τελικά επικράτησε μία απόφαση και η απόφαση αυτή εκτελέστηκε από όλους. Και οι Αθηναίοι πήγαν στην μάχη και νίκησαν.

Ακόμη και αν είχε τελειώσει η ιστορία σε αυτό το σημείο δείχνει την δύναμη μιας κοινωνίας να ενώνει τις δυνάμεις της για να πετύχει έναν μεγάλο στόχο. Όμως η ιστορία δεν τελειώνει εκεί. Διότι ο Καλλίμαχος έχασε την ζωή του στην μάχη του Μαραθώνα πολεμώντας όπως λέει ο Ηρόδοτος πολύ ηρωικά. Ο άνθρωπος που είχε αμφισβητήσει την σημασία του χρόνου της μάχης πέθανε χωρίς καμιά αμφιβολία ότι ήταν σημαντικό να δώσει την ζωή του για αυτήν. Και εκεί βασίζεται η δύναμη της δημοκρατίας: ότι μια επιλογή δημοκρατική είναι πάντα πολύ πιο ισχυρή από μια επιλογή που γεννιέται από ένα αυταρχικό καθεστώς διότι άπαξ και παρθεί εκπροσωπεί όλους. Ακόμη και αυτούς που την αμφισβήτησαν. Αυτή είναι η ουσία της δημοκρατίας και αυτή είναι η δύναμή της.

Ο αγώνας λοιπόν του Μαραθωνίου δεν είναι μόνο ένας αγώνας που συμβολίζει την φυσική δύναμη του ανθρώπου αλλά την δύναμη μιας κοινωνίας όταν αυτή απαρτίζεται από ελεύθερους ανθρώπους που παίρνουν δημοκρατικές αποφάσεις και τις υπηρετούν μαζί.

Και πάλι όμως, η ιστορία δεν τελειώνει εκεί.

Διότι μετά την μάχη του Μαραθώνα και τον πρώτο Μαραθώνιο ξεκινάει μια εποχή στην Ελλάδα όπου καταγράφηκε κάθε μεγάλη ιδέα που ορίζει ακόμη και σήμερα τον κόσμο μας. Κάθε λαός σε κάθε γωνιά του κόσμου μπορεί να είναι περήφανος για τη συμβολή του στην επιστήμη, στη γνώση, στην τέχνη και στον πολιτισμό. Αυτό όμως που συνέβη στην Αθήνα στα χρόνια που ακολούθησαν μπορεί να εξηγηθεί μόνο σαν αποτέλεσμα μιας βαθιάς αίσθησης ατομικής και κοινωνικής απελευθέρωσης. Μιας βαθιάς πίστης ότι ένας ελεύθερος άνθρωπος, σε μια ελεύθερη κοινωνία, είναι πηγή μεγαλύτερης πνευματικής δύναμης από οποιονδήποτε άνθρωπο περιορίζει την ελευθερία του για οποιοδήποτε άλλο όφελος.

Εκτός λοιπόν από την ελευθερία αυτός ο αγώνας συμβολίζει την ελευθερία και την ισότητα. Καθώς λοιπόν ξεκινάτε τις διεργασίες σας για αυτό το συνέδριο επιτρέψτε μου να σας καλωσορίσω. Να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μας κάνετε να είστε εδώ ως εκπρόσωποι ενός αγώνα ιστορικού αλλά και επίκαιρου. Διότι στις αξίες που εκπροσωπεί ο Μαραθώνιος ο κόσμος μας μπορεί να βρει τις ανθρωπιστικές αξίες που έχει ανάγκη για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος.