Kε Πρόεδρε,

Φίλες και φίλοι,

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και για την ευκαιρία να ανοίξω το συνέδριό σας.

Είναι δύο χρόνια τώρα που επαναλαμβάνω ότι είναι τιμή μου να υπηρετώ αυτόν τον δυναμικό και δημιουργικό κλάδο που έχει κάνει τεράστια βήματα σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ελλάδα.

Μαζί βάλαμε τον πήχη ψηλά και είμαι περήφανος για αυτό.

Όταν ο Πρωθυπουργός είπε ότι ο Τουρισμός πρέπει να γίνει πρότυπο και πρωταθλητής της ανάπτυξης όλοι το δεχτήκαμε λες και έλεγε κάτι φυσιολογικό.

Μετά από δεκαετίες αμφίσημης σχέσης με την τουριστική ανάπτυξη, η Ελληνική κοινωνία έχει συνειδητοποιήσει τις πραγματικές δυνατότητές του και κοιτάει προς τον τουρισμό με ελπίδα.

Και ενώ έχουμε κάνει σημαντικά βήματα ώστε ο τουρισμός να γίνει πρωταθλητής της ανάπτυξης έχουμε ακόμη δουλειά μέχρι να φτάσουμε τον στόχο μας να γίνει και πρότυπο ανάπτυξης.

Πριν όμως μιλήσω για την δουλειά που έχουμε μπροστά μας θα ήθελα να μιλήσω για το τι είναι πρότυπο ανάπτυξης, γιατί χρειαζόμαστε τέτοια πρότυπα σήμερα και γιατί ο τουρισμός μπορεί και πρέπει να διεκδικήσει ένα τέτοιο ρόλο.

Είκοσι μήνες τώρα ο κόσμος παρακολουθεί με αγωνία την κατάσταση στην Ελλάδα. Παρά το μέγεθός της οικονομίας μας, μια λάθος κίνηση και το κόστος στις παγκόσμιες αγορές μπορεί να είναι σημαντικό.

Τόνοι μελάνι έχουν χυθεί σε αναλύσεις για το χρέος και τα ελλείμματα, τι είναι βιώσιμο και τι δεν είναι, τι αποτελεί πιστωτικό γεγονός και τι όχι, αν η Ελλάδα πρέπει ή δεν πρέπει να είναι στο Ευρώ.

Υπάρχουν αναλύσεις που είναι εξαιρετικές και μπορούν να μας μάθουν πολλά για το πως να πορευτούμε από εδώ και πέρα. Άλλες είναι λιγότερο ενδιαφέρουσες και μηχανιστικά επαναλαμβάνουν στερεότυπα. Άλλες πάλι είναι βαθιά προσβλητικές έως και ρατσιστικές.

Αυτό που βρίσκω ενδιαφέρον είναι ότι ελάχιστες είναι αυτές που εξετάζουν το πρόβλημα στην πραγματική του βάση.

Είτε υπήρχε το πρόβλημα του χρέους είτε όχι, το ερώτημα που πρέπει να απασχολεί πάντα μια κοινωνία είναι αν απαρτίζεται από ευτυχισμένους και δημιουργικούς πολίτες.

Και αυτό που είναι ανεπίτρεπτο δεν είναι ότι χτίσαμε μια κοινωνία που παρήγαγε μεγάλα χρέη αλλά ότι δεν καταφέραμε, παρά τα χρέη αυτά να δημιουργήσουμε μια ευτυχισμένη και δημιουργική κοινωνία.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Έχουν οι Έλληνες να ζηλέψουν τίποτα από άλλους λαούς; Από άλλες κοινωνίες;

Η απάντηση είναι προφανώς «απολύτως τίποτα» και αυτό αφήνει μάλλον μια πικρία για το τι πήγε λάθος παρά μια ανακούφιση για το τι μπορεί να πάει καλύτερα.

Ο ρόλος ενός νέου πρότυπου στην σημερινή Ελληνική κοινωνία είναι να αλλάξει ριζικά αυτό το συναίσθημα. Να μετατρέψει την πικρία σε ελπίδα ότι τα πράγματα μπορούν και θα πάνε καλύτερα. Ότι έχουμε την δύναμη και την θέληση να χτίσουμε μια δημιουργική κοινωνία που χαίρεται τους καρπούς της δημιουργίας της.

Αυτός μπορεί να είναι σήμερα ο ρόλος του τουρισμού.

Να αποδείξει σε όλους, μέσα και έξω από την Ελλάδα ότι όταν στρωθούμε στην δουλειά και δουλέψουμε συλλογικά και αποτελεσματικά κάνουμε θαύματα.

Σήμερα η ευθύνη αυτού του κλάδου απέναντι στην κοινωνία απορρέει από το γεγονός ότι ένας ολόκληρος λαός κοιτάει προς τα εδώ γεμάτος ελπίδα ότι θα τα καταφέρουμε.

Στο χέρι μας είναι να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.

Ενώ λοιπόν τα πρόσφατα αποτελέσματά μας αναδεικνύουν τον τουρισμό πρωταθλητή, πρέπει να κερδίσουμε κι ένα δεύτερο στοίχημα: να τον καταστήσουμε πρότυπο.

Πρότυπο ανάπτυξης είναι ένας κλάδος που έχει την ευκαιρία να δημιουργεί ελεύθερα χωρίς αγκυλώσεις και εξαρτήσεις από το κράτος.

Που έχει συγκεκριμένες στρατηγικές στοχεύσεις και δεν βολοδέρνει χωρίς στίγμα.

Πρότυπο ανάπτυξης είναι ένας κλάδος όταν καινοτομεί συνεχώς για να μπορεί να προσφέρει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες σε ανταγωνιστικές τιμές.

Που δημιουργεί πλούτο και τον μοιράζει δίκαια μέσα από ένα δίκαιο φορολογικό καθεστώς και την δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.

Με μία φράση, πρότυπο ανάπτυξης σε μια κοινωνία είναι ένας κλάδος όταν συνεχώς παράγει αξία.

Όταν παράγει αξία για τους μετόχους του, τους πελάτες του, τους εργαζόμενούς του και τους προμηθευτές του.

Δεν έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα στην Ελλάδα.

Μπορεί να έχουμε παραδείγματα καλών επιχειρήσεων αλλά όχι πολλούς πρότυπους κλάδους.

Κάτι οι επιχορηγήσεις, κάτι η σχέσεις εξάρτησης με το κράτος και τις υπηρεσίες του, κάτι τα δάνεια χωρίς επιχειρηματικό σχέδιο και καταφέραμε να κάνουμε ακόμη και τους πιο παραγωγικούς κλάδους στην Ελλάδα προβληματικούς. Το κράτος αλλά και οι τράπεζες έχουν συμβάλει αρνητικά σε αυτή την πορεία.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι φτάσαμε στο χείλος της χρεοκοπίας. Και μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι όσα και να μας χαρίσουν θα είμαστε σύντομα στο ίδιο πάλι σημείο αν δεν αποκτήσουμε σύντομα πρότυπα ανάπτυξης για την κοινωνία μας.

Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να εξασφαλίσουμε ότι ο τουρισμός θα παράγει αξία συνεχώς και θα αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης για την Ελλάδα;

Τρία πράγματα:

Πρώτον, πρέπει να εμπνεύσουμε μια νέα συλλογικότητα. Να αναδείξουμε ότι μαζί μπορούμε να πετύχουμε πολλά περισσότερα από ότι μπορεί να πετύχει ο καθένας μοναχός του.

Δεύτερον, να αποκτήσουμε διακριτό στρατηγικό σχεδιασμό. Η εποχή της αρπαχτής παρήλθε και ο πλούτος θα δημιουργηθεί από μεθοδική δουλειά.

Τρίτον, ευελιξία και καινοτομία. Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς κάθε στρατηγικός σχεδιασμός πρέπει να εμπεριέχει την δυνατότητα να αντεπεξέλθει στις αλλαγές που θα αντιμετωπίσει.

Πιστεύω βαθύτατα ότι σε ότι αφορά το πρώτο στοιχείο ο Τουρισμός έχει αρχίσει να γράφει ιστορία. Για πρώτη φορά στα χρονικά έχουμε καταφέρει να κάτσουμε γύρω από το ίδιο τραπέζι όλοι όσοι νοιαζόμαστε για την πορεία του Τουρισμού.

Όλα τα υπουργεία
Ο ιδιωτικός τομέας
Οι φορείς
Οι τράπεζες
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις

Τίποτα μα τίποτα από όσα έχουμε πετύχει μέχρι τώρα δεν θα είχε γίνει αν ο καθένας μας κοιτούσε ακόμα την πάρτη του.

Ούτε νέες αγορές θα είχαμε ανοίξει
Ούτε τις διαδικασίες για την βίζα θα είχαμε απλοποιήσει
Ούτε φόρους θα είχαμε μειώσει
Ούτε την ανταγωνιστικότητά μας θα είχαμε αναπτύξει
Ούτε την συμμετοχή μας σε διεθνής φορείς θα είχαμε αναβαθμίσει.

Προφανώς ούτε τα ρεκόρ σε έσοδα και αφίξεις θα είχαμε ελπίδα να σπάσουμε.

Αν καταφέραμε να ανοίξουμε νέες αγορές για παράδειγμα αυτό είναι διότι δουλέψαμε μαζί.

Επιχειρηματίες που ξέρανε που να δώσουμε έμφαση, το Υπουργείο Εξωτερικών και τα Προξενεία, ο ΕΟΤ και τα γραφεία τύπου.

Γιατί μας πήρε τόσα χρόνια να συνειδητοποιήσουμε ότι η επιτυχία του ενός είναι και επιτυχία του άλλου;

Η δημιουργία μιας νέας συλλογικότητας στην Ελληνική κοινωνία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να πάμε μπροστά.

Και ο ρόλος του ΣΕΤΕ είναι καταλυτικός και σας συγχαίρω για την δουλειά σας. Και μόνο η ύπαρξη του ΣΕΤΕ αποτελεί επένδυση για την συλλογικότητα στον κλάδο.

Πάνω στην ίδια νοοτροπία χτίσαμε την κοινή μας προσπάθεια για την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και πάνω στην ίδια νοοτροπία θα χτίσουμε την εταιρία προώθησης του Ελληνικού Τουρισμού.

Ο ΣΕΤΕ, το ΞΕΕ και άλλοι φορείς ανέδειξαν την παράνοια της διαδικασίας αδειοδότησης και επαναδειοδότησης μιας τουριστικής επένδυσης και πρότειναν τρόπους απλοποίησης τους. Από την μεριά μας αναγνωρίσαμε την ανάγκη για αλλαγή και βρήκαμε λύσεις όπου είχαμε προβλήματα.

Δεν διστάσαμε να συνεργαστούμε για να διασφαλίσουμε την νομιμότητα χωρίς να καταδικάσουμε τις επενδύσεις σε μακροχρόνιες και ατελέσφορες διαδικασίες.

Και πάλι ανταποκρίθηκαν αμέσως όλοι. Ο ΕΟΤ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Υγείας.

Με την δική μας καθοδήγηση αλλά χωρίς να διστάσουν οι υπηρεσίες τους ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση. Άλλες πιο εύκολα και άλλες πιο δύσκολα. Άλλες πιο διστακτικά και άλλες πιο πρόθυμα. Αλλά φτάσαμε εκεί που θέλαμε χωρίς εκπτώσεις από το στόχο μας.

Και το ίδιο θα κάνουμε στην εταιρία προώθησης του Ελληνικού Τουρισμού. Παλαιότερα θα διαπραγματευόμασταν ποιος θα είχε την τάδε θέση ευθύνης και ποιος θα μοίραζε τα χρήματα. Αν σήμερα αυτά ξεπερνιόνται γρήγορα είναι διότι γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε όλες τις λύσεις.

Ξέρουμε ότι δεν έχουμε ούτε την ευελιξία ούτε την συνέχεια την οποία ο ΣΕΤΕ μπορεί να εξασφαλίσει. Και ο ΣΕΤΕ έχει ανάγκη από ένα κράτος με διάθεση να βοηθήσει.

Προφανώς, η ανάπτυξη μιας νέας συλλογικότητας όμως δεν φτάνει από μόνη της. Απαιτεί κοινούς και συγκεκριμένους στόχους.

Όταν με πλησίασε ο Πρόεδρος του ΣΕΤΕ και μου ζήτησε να επεξεργαστούμε μαζί τις πολιτικές προτεραιότητες στις οποίες μπορούμε να συμφωνήσουμε ανταποκρίθηκα διότι μετά την αντιμετώπιση της κρίσης του 2010 είχε έρθει η ώρα να καταγράψουμε αυτά στα οποία ήδη συνεργαζόμασταν και να κινητοποιήσουμε και άλλους φορείς της κοινωνίας μας γύρω από τους ίδιους στόχους.

Το κείμενο που θα συζητηθεί αύριο είναι μια πρώτη προσπάθεια απεικόνισης της πολιτικής μας για τον τουρισμό σε βάθος δεκαετίας. Μπορεί να περιέχει και κάποιες γενικές αναφορές και να υπάρχουν σημεία που χρειάζονται εξειδίκευση αλλά αποτελεί το θεμέλιο μιας ακόμα κοινής προσπάθειας.

Εδώ θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Το κείμενο αυτό δεν αποτελεί προϊόν διαπραγμάτευσης. Δεν δημιουργήθηκε από νοοτροπία που λέει θα σου δώσω ένα υπουργείο αν μου δώσεις δύο εργασιακά δικαιώματα. Ούτε αποτελεί μια ανεγκέφαλη παροχολογία με την ελπίδα να αποσπάσουμε την ψήφο σας. Αυτό θα αποτελούσε ευτελισμό της κοινής μας προσπάθειας.

Σε μια πολιτική διαδικασία η διαφωνία είναι θεμιτή. Η καταγραφή όμως όλων όσων συμφωνούμε αναδεικνύει το τεράστιο έργο που έχουμε μπροστά μας πριν σκοντάψουμε στα σημεία στα οποία διαφωνούμε.

Αντρέα, με δική σου πρωτοβουλία θα έχουμε σύντομα ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο γύρω από το οποίο θα κινητοποιηθούν όλες οι δυνάμεις που στηρίζουν τον τουρισμό.

Χαίρομαι ιδιαίτερα ότι εδώ φτάσαμε μαζί.

Τρίτος και καθοριστικός παράγοντας που κάνει έναν κλάδο πρότυπο είναι η δυνατότητά του να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις των καιρών. Η δυνατότητά του να καινοτομεί σε έναν κόσμο που οι ευκαιρίες έρχονται και εξατμίζονται με απίστευτη ταχύτητα.

Πριν από δύο περίπου χρόνια είχα πλησιάσει έναν tour operator παγκόσμιας εμβέλειας και του είχα ανοίξει την συζήτηση για την ανάγκη δημιουργίας πακέτων πολλαπλών προορισμών για χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η περιοχή της Λατινικής Αμερικής.

Η ιδέα ήταν απλή. Θα καταφέρναμε να πείσουμε έναν πολίτη αυτών των χωρών να ταξιδέψει στην περιοχή μας αν του παρείχαμε την δυνατότητα να δει και την Ακρόπολη, και τις Πυραμίδες και το Κολοσσαίο.

Η κάθε χώρα από μόνη της δεν ανταγωνίζεται εύκολα προορισμούς όπως το Λονδίνο και το Παρίσι. Μαζί όμως μπορούμε να προσφέρουμε ένα πολύ πιο ανταγωνιστικό προϊόν.

Και όμως η ιδέα αυτή έπεσε στο κενό και από μόνοι μας ξεκινήσαμε την σύναψη διμερών σχέσεων με την Τουρκία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο γνωρίζοντας όμως ότι το μελάνι της υπογραφής μας δεν θα είχε αξία αν δεν πείθαμε τον ιδιωτικό τομέα να πάρει πρωτοβουλίες.

Χαίρομαι ότι δύο χρόνια μετά οι ίδιοι άνθρωποι που πρόπερσι έβλεπαν το σχέδιο με δυσπιστία σήμερα το βλέπουν με ενθουσιασμό.

Είναι απόδειξη του πόσο γρήγορα αλλάζουν τα πράγματα.

Και αν νομίζετε ότι αυτό είναι το πρόβλημά μας περιμένετε και θα δείτε τι σημαίνει να ανταποκριθείς γρήγορα στις ανάγκες ενός νέου πελάτη όπως είναι οι Κινέζοι.

Τις προάλλες ένας ξενοδόχος της Αθήνας μου είπε «Φέρτους εσύ και θα δεις πόσο γρήγορα θα ανταποκριθούμε.»

Με όλο τον σεβασμό και την πίστη στο Ελληνικό δαιμόνιο που μας έχει βγάλει συχνά ασπροπρόσωπους πιστεύω ότι αξίζει να αναπτύξουμε και άλλα εργαλεία για να ανταποκριθούμε σε τέτοιες προκλήσεις.

Και το κυριότερο είναι η εκπαίδευση.

Ο Πρωθυπουργός και εγώ βλέπουμε την τουριστική σαν πρότυπο εκπαίδευσης που μπορεί να συνδέσει την παιδεία με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.

Τις ημέρες που έρχονται θα έρθει προσκεκλημένος μας στην Αθήνα ο Πρύτανης του Πολυτεχνείου του Χονγκ Κονγκ και σύμβουλος εκπαίδευσης του WTO για να χαράξουμε μια νέα πορεία στη τουριστική μας εκπαίδευση, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις του τουρισμού.

Η συλλογικότητα, ο σχεδιασμός και η καινοτομία μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν έναν κλάδο να παράξει αξία και αυτό με την σειρά του καθιστά τον κλάδο αυτόν πρότυπο.

Πιο όμως το κέρδος για τον τουρισμό;

Γιατί να θέλει ένας κλάδος να γίνει πρότυπο σε μια χώρα που τόσα χρόνια πορεύθηκε χωρίς;

Ο πρώτος λόγος είναι απλός: το κέρδος.

Σε έναν κόσμο που η ανταγωνιστικότητα καταβροχθίζει χωρίς έλεος, ένας κλάδος που λειτουργεί συλλογικά, σχεδιάζει και υλοποιεί και καινοτομεί, επιβιώνει και μεγαλουργεί.

Υπάρχει όμως ένας δεύτερος βασικός λόγος για τον οποίο ένας κλάδος σαν τον τουρισμό να θέλει να είναι πρότυπο.

Η σχέση του με την κοινωνία.

Δεν υπάρχει άνθρωπος σε αυτό το δωμάτιο που να μην έχει ακούσει τα γνωστά στερεότυπα για τον κλάδο του τουρισμού.

Δεν θα εξετάσω αν τα στερεότυπα είναι αληθινά ή όχι. Κάποια μπορεί να είναι.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι τα στερεότυπα θα εξατμιστούν αμέσως όταν ο τουρισμός καταφέρει να εμπνεύσει την κοινωνία.

Ο δεύτερος λόγος είναι πιο σύνθετος.

Ένας κλάδος πρότυπο θα καταφέρει να κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις μιας κοινωνίας στο πλευρό του.

Σε μια περίοδο που η κοινωνία μας αναζητεί πηγές ανάπτυξης και νέες θέσεις εργασίας ο κλάδος που θα εμπνεύσει την ελπίδα θα πάρει την παρτίδα. Θα συνδέσει το μέλλον του με το μέλλον της χώρας και θα απολαύσει την στήριξη της κοινωνίας για δεκαετίες.

Αν έχει ένα καλό η κρίση αυτό είναι ότι μας υποχρεώνει να επιλέξουμε τι έχει για μας αξία. Τι πρέπει να κρατήσουμε από τις συνήθειές μας και τι πρέπει να αφήσουμε πίσω μας.

Και αν έχει ένα κακό αυτό είναι ότι σπρώχνει τα πιο δημιουργικά μυαλά της πατρίδας μας στην μετανάστευση.

Ο κλάδος που θα αντεπεξέλθει πρώτος σε αυτήν την πρόκληση, που θα συνειδητοποιήσει τον ρόλο του, που θα προκαλέσει τις απαραίτητες αλλαγές για θα εμπνεύσει τη νέα γενιά να μείνει και να δημιουργήσει σε αυτόν τον τόπο θα μείνει για πάντα στην καρδιά του κάθε Έλληνα και της κάθε Ελληνίδας.

Και όταν βάλει ο Έλληνας κάτι στην καρδιά του θα το στηρίξει με όλες του τις δυνάμεις.

Και αυτές τις δυνάμεις εγώ προσωπικά θα τις ήθελα πάντα στο πλευρό μου.

Ας συνεχίσουμε λοιπόν το έργο που μαζί ξεκινήσαμε, ας πορευτούμε μαζί να κάνουμε τον τουρισμό πρότυπο ανάπτυξης, ας δημιουργήσουμε μαζί με την κοινωνία μια νέα σχέση δημιουργίας και ας δώσουμε ευκαιρίες σε Ελληνόπουλα να βρουν την δημιουργική τους διάθεση μέσα στον κλάδο του τουρισμού.

Καθώς ανοίγει αυτό το συνέδριο κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα φέρει το μέλλον. Πιστεύω όμως ακράδαντα ότι ο τουρισμός είναι σε θέση να γίνει καταλύτης της μεγάλης αλλαγής που έχει ανάγκη η κοινωνία μας.

Πιστεύω λοιπόν ότι ο στόχος μας παραμένει πάντα ίδιος και κοινός και ότι τώρα είναι η ώρα να εμπνεύσουμε και άλλες δυνάμεις να συμβάλουν σε αυτόν.

Σας ευχαριστώ.