Παράδειγμα προς αποφυγή αλλά και πολύτιμο δίδαγμα
Άρθρο στο ένθετο του Οικονομικού Ταχυδρόμου στο Βήμα της Κυριακής – 19.10.2025

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» δεν ήταν ούτε «Εθνικό», ούτε «Σχέδιο». Εκπονήθηκε από λίγους για να χρησιμοποιηθεί από λίγους. Αποτέλεσε αντικείμενο απασχόλησης ελαχίστων μέσα και γύρω από το Μέγαρο Μαξίμου και προτεραιοποιήθηκαν έργα για λίγες εταιρείες που είχαν το μέγεθος (και την επιρροή) να επωφεληθούν άμεσα. Το δε σκέλος των δανείων παραχωρήθηκε στις τράπεζες, αποκλείοντας τη συντριπτική πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από πρόσβαση σε πόρους ή δανεισμό.
Αποτέλεσμα; Το Ταμείο λήγει σε λιγότερο από ένα χρόνο και μόλις το ένα τρίτο των διαθέσιμων πόρων έχει πέσει στην ελληνική αγορά, με οδυνηρά αποτελέσματα για μεσαία και χαμηλά κοινωνικά στρώματα και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και αντί να πατάμε γκάζι, πατάμε φρένο. Πριν δύο χρόνια η Ελλάδα ήταν 7% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ στην υλοποίηση οροσήμων – σήμερα είναι στο -3%. Ήμασταν στην 11η θέση, τώρα στη 19η. Απογοητευτικό για μια χώρα που ανακάμπτει από τρεις κρίσεις. Αν συμπληρωθεί η εικόνα με την αδιαφάνεια που επέβαλε το Μέγαρο Μαξίμου στην τροποποίηση ή απένταξη πολυδιαφημισμένων έργων πολιτικής προστασίας, υποδομών και μεταφορών και την ανυπαρξία έργων κοινωνικού χαρακτήρα όπως για τη στέγαση, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί δεν πετύχαμε ούτε πραγματική «Ανάκαμψη», ούτε διαχρονική «Ανθεκτικότητα».
Το κρισιμότερο όμως ζήτημα δεν είναι τι προηγήθηκε, αλλά τι κάνουμε τώρα: Πώς θα πυροδοτήσουμε επενδύσεις όταν τελειώσουν τα χρήματα; Η δική μας απάντηση βρίσκεται στο τι θα κάναμε διαφορετικά.
Μια σύγχρονη σοσιαλιστική κυβέρνηση θα ενέτασσε τους πόρους του Ταμείου σε ένα σχέδιο αξιοποίησης των χρημάτων από το εξωτερικό, σε συνδυασμό με τη δημόσια περιουσία, το τραπεζικό σύστημα και το φορολογικό σύστημα, με στόχο να δώσουμε αξία σε πλουτοπαραγωγικές πηγές σε κάθε γωνιά της Πατρίδας μας που παραμένουν αδρανείς. Στη συνέχεια θα επένδυε μέρος των πόρων σε κοινωνικές υποδομές διότι, μια κοινωνία που βιώνει ανασφάλεια, δεν επενδύει και δεν δημιουργεί. Ένα δεύτερο μέρος σε εθνικές προτεραιότητες όπως η ενεργειακή δημοκρατία και η ευρυζωνικότητα. Και ένα τρίτο θα το σπάγαμε σε μικρότερα τμήματα που μπορούν να απορριφθούν πιο γρήγορα, από πιο πολλές και μικρότερες επιχειρήσεις, ώστε να εισέλθουν περισσότερα χρήματα στην οικονομία και να πολλαπλασιαστούν τοπικά περισσότερες φορές.
Ένα τέτοιο σχέδιο όμως απαιτεί κάτι που μια Συντηρητική διακυβέρνηση, δεν μπορεί να χωνέψει: Περισσότερη Δημοκρατία. Ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν την εξουσία πιο κοντά στον πολίτη για να ανταποκρίνεται πιο γρήγορα στις ανάγκες του και να λογοδοτεί. Διότι για να μοιράσεις πλούτο σε περισσότερους, πρέπει να εμπιστευτείς μικρότερους παίκτες και συλλογικούς φορείς. Δηλαδή, να τους διασφαλίσεις περισσότερη εξουσία να λύνουν προβλήματα, απαιτώντας περισσότερη λογοδοσία.
Δημοκρατικός σχεδιασμός, ισχυρότερη απορρόφηση, δικαιότερη κατανομή, μεγαλύτερος εσωτερικός πολλαπλασιαστής, ταχύτερη και βιώσιμη εθνική ανάπτυξη. Αυτά είναι τα κλειδιά για την αναγέννηση της οικονομίας. Προφανώς, το «Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», όπως υλοποιείται, είναι παράδειγμα προς αποφυγή. Ας γίνει τουλάχιστον πολύτιμο δίδαγμα, ώστε να απορρίψουμε καθολικά το συγκεντρωτικό μοντέλο εξουσίας από το οποίο υποφέρει η χώρα μας.