Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ξέρετε τι είναι το Μέτρο 16988; Είναι ένα από τα 153 μέτρα του «Ελλάδα 2.0» για τα οποία ζήτησε αναθεώρηση η Ελληνική Κυβέρνηση, όπως αναφέρονται στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σωστά τα λέω κ. Υπουργέ; Σας παρακαλώ διορθώστε με αν κάνω λάθος, διότι μας βγήκαν τα μάτια να βρούμε αυτά που σας λέω, έτσι ωραία που τα κρύψατε ως κυβέρνηση.

Ποιος είναι ο τίτλος του μέτρου 16988; «Κανονιστικό πλαίσιο και πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς για τις τεχνολογίες δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα». Αυτό που συζητάμε σήμερα δηλαδή. Σωστά; Και ζητήσατε την τροποποίηση του.

Γιατί; Διαβάζω, «για την εφαρμογή καλύτερων εναλλακτικών λύσεων που επιτρέπουν τη μείωση του διοικητικού φόρτου». Σωστά; Μάλιστα. Aν δεν καταλάβατε και εσείς τι σημαίνει αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μην ανησυχείτε. Ούτε εμείς καταλάβαμε. Για να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πήγαμε και είδαμε, τι προέβλεπε πριν το μέτρο.

Με την αναθεώρηση λοιπόν του Δεκεμβρίου του 2023, το «Ελλάδα 2.0» προέβλεπε «Έναρξη ισχύος του νομικού πλαισίου για τη δέσμευση, τη χρήση και την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα». Έναρξη ισχύος του νόμου. Δηλαδή, απλά Ελληνικά, έναν νόμο δεσμευτήκανε να φέρουνε. Αυτόν που μας έφεραν σήμερα.

Πότε την προέβλεπε; Το δεύτερο τρίμηνο του 2024. Δηλαδή, αυτό το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα έπρεπε να είχε τεθεί σε ισχύ, πριν ενάμιση χρόνο. Σωστά; Και τους πήρε 18 μήνες παραπάνω να φέρουν έναν νόμο; Γιατί; Για να μειώσουν, λένε, τον διοικητικό του φόρτο.

Καλά, μας δουλεύουνε; Τι σημαίνει αυτή η γελοία δικαιολογία; Πώς μειώνεις τον διοικητικό φόρτο στη συγγραφή ενός νόμου; Και γιατί τους παίρνει 18 μήνες παραπάνω για να το κάνουν;

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες. Μυστήριο.

Και αν έχω δίκιο κύριε Υπουργέ, ποιος φταίει για την καθυστέρηση; Ζητήθηκαν ευθύνες; Ή δεν έχουμε πρόβλημα να χάνουμε ένα και ενάμιση χρόνο ως χώρα για να γράψουμε ένα νόμο που προβλέπει το «Ελλάδα 2.0»; Και αν χάνουμε 1,5 χρόνο για ένα νόμο τι χάνουμε αλλού;

Θα μου πείτε: «Καλά ρε συνάδελφε, πώς κάνεις έτσι για ένα νόμο που καθυστέρησε 18 μήνες;». Δεν κάνω έτσι για ένα νομοσχέδιο. Κάνω έτσι, διότι πριν από μερικές μέρες η κυβέρνηση ζήτησε να αναθεωρηθεί το 85% των μέτρων του «Ελλάδα 2.0» και επιμελέστατα έκρυψαν κάθε πληροφορία για αυτά που φαίνεται ότι αναθεωρούνται προς τα κάτω.

Γιατί αναθεωρήθηκε το καθένα από αυτά; Τι χάνουμε σαν χώρα και κάθε περιφέρεια της Ελλάδας; Ποιος ευθύνεται για αυτά που χάνουμε; Όχι 10, όχι 20 αλλά 135 μέτρα!

Χθες, ως ΠΑΣΟΚ, δώσαμε στη δημοσιότητα την εκτεταμένη λίστα των 135 μέτρων.

Αλλά δεν παραθέσαμε μόνο μέτρα. Αλλά μελετώντας εκατοντάδες σελίδες, προσπαθήσαμε να δούμε πώς έχει εξελιχθεί το κάθε μέτρο, μέσα από τις αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις που έχει ζητήσει η Ελλάδα, τα τελευταία πέντε χρόνια. Για να μπορέσουμε και εμείς και κάθε πολίτης να αντιληφθούμε όσο περισσότερο γίνεται, τι αλλάζει στο κάθε μέτρο, πόσο αλλάζει και, κυρίως, τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές.

Γιατί πίσω από κάθε ένα από αυτά τα 135 μέτρα υπάρχουν άνθρωποι, επιχειρήσεις, πολίτες που δικαιούνται ενημέρωσης. Υπάρχουν εξαιρετικά σημαντικές επενδύσεις για το μέλλον της πατρίδας μας. Εξαιρετικά σημαντικές υπηρεσίες για τους συμπολίτες μας που τα έχουν ανάγκη. Καταθέτω για τα πρακτικά την ανάλυση που κάναμε ως ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής με την ελπίδα να πάρουμε συγκεκριμένες απαντήσεις.

Κ. Υπουργέ, δική σας δουλειά είναι να ενημερώνετε για την πορεία του «Ελλάδα2.0». Της κυβέρνησης. Και ιδιαίτερα το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Αλλά πέντε χρόνια τώρα κρύβεται. Ό,τι πάει καλά, το διαφημίζει αμέσως. Και αφού το διαφημίσει η κυβέρνηση, δίνει και κάμποσα εκατομμύρια στα media να το διαφημίσουν και αυτά.

Αλλά για όσα δεν πάνε καλά, τα περισσότερα, σιωπή. Με το σταγονόμετρο η ενημέρωση. Και είναι ένας πραγματικός εφιάλτης να προσπαθήσει κάποιος να καταλάβει μόνος του τι πραγματικά γίνεται με ένα έργο, ένα μέτρο, ένα ορόσημο μέσα από εκατοντάδες σελίδες και έγγραφα στο site του «Ελλάδα 2.0».

Το κάναμε χθες εμείς για τρίτη φορά σε δύο χρόνια. Κάναμε τη δουλειά διαφάνειας και ενημέρωσης που αρνείται να κάνει η κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ ερευνά και ενημερώνει. Η κυβέρνηση κρύβεται και οφείλει εξηγήσεις.

Θα μπορούσα να σταματήσω εδώ. Αλλά τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά από την καθυστέρηση ενός νομοσχεδίου. Διότι, αν καταλαβαίνουμε σωστά, από το «Ελλάδα 2.0» έχουν αλλάξει πολλά. Πάρα πολλά.

Μειώνονται χιλιόμετρα δρόμων, όπως στον ΒΟΑΚ.

Μειώνονται μέτρα για περιοχές που καταστράφηκαν όπως η Θεσσαλία.

Μειώνονται αεροπλάνα που σβήνουν φωτιές.

Μειώνονται απαραίτητες υποδομές για την ανάπτυξη της χώρας όπως χωροταξικά σχέδια και μέσα μεταφοράς.

Μειώθηκαν αρδευτικά έργα σε μια χώρα που διψάει και χάνει χιλιάδες κυβικά νερό από παλιά δίκτυα.

Βγήκαν κοινωνικές ομάδες από προγράμματα όπως είναι τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού.

Μειώθηκαν έργα που θα πρόσφεραν φθηνό ηλεκτρικό σε φτωχά ή φτωχοποιημένα νοικοκυριά όπως και στους αγρότες.

Όπως καταλαβαίνεται αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται 135 φορές. Οι εξηγήσεις απελπιστικά θολές, χωρίς παραπάνω εξηγήσεις, χωρίς αξιολόγηση του αποτελέσματος. Ενδεικτικά, και πάλι με κάθε επιφύλαξη. Πάλι στο δικό σας Υπουργείο κ. Υπουργέ.

Ένα από αυτά τα 16 μέτρα που σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση «έχουν τροποποιηθεί για την εφαρμογή καλύτερων εναλλακτικών λύσεων, προκειμένου να επιτευχθεί ο αρχικός τους στόχος», είναι και το μέτρο «Ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών». Το μέτρο 16872.

Αφορά, μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα «Απόλλων» για τις ενεργειακές κοινότητες. Σωστά κ. Υπουργέ; Μέχρι και την αναθεώρηση του περασμένου Ιουλίου, πέντε μόλις μήνες πριν, προέβλεπε την εγκατάσταση εξοπλισμού νέας δυναμικότητας ΑΠΕ τουλάχιστον 150 MW που συνδέεται με ενεργειακές κοινότητες τις οποίες διαχειρίζονται οι δήμοι. Προέβλεπε να επωφεληθούν 30.000 ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά. Δικά σας λόγια.

Μόλις 4 μήνες μετά, με τη νέα πρόταση αναθεώρησης το πρόγραμμα Απόλλων εγκαταλείπεται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σωστά τα λέω; Αν τα λέω σωστά, εγκαταλείπετε ένα πρόγραμμα που θα έδινε πιο φθηνή ενέργεια για αυτούς τους συμπολίτες μας που την χρειάζονται περισσότερο.

Σωστά; Αν έχω δίκιο, δηλαδή, είναι ένα μέτρο του οποίου το αποτέλεσμα είναι πιο ακριβή ενέργεια σε φτωχά νοικοκυριά. Και απαραίτητα επιδόματα από δικούς μας φόρους. Γιατί; Ποιος φταίει που ένα τόσο σημαντικό πρόγραμμα εγκαταλείπεται; Ζητήσατε ευθύνες; Και ποια είναι η “καλύτερη εναλλακτική λύση” που προτείνατε;

Τα λέω αυτά για ένα λόγο: Διότι κάθε μια από αυτές τις τροποποιήσεις μπορεί να έχουν τεράστια επίδραση στην κοινωνία. Και διότι έχουμε πολύ δουλειά να κάνουμε και ως κοινοβούλιο και ειδικά ως ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής για να αναδείξουμε σε κάθε ένα από το 135 μέτρα που τροποποιούνται ποιοι χάνουν, ποιοι κερδίζουν, ποιος φταίει και γιατί;

Και μιας που σας έχω εδώ κ. Υπουργέ και μου μένει λίγος χρόνος. Μιας και μιλάμε για διοξείδιο του άνθρακα. Υπάρχει στο «Ελλάδα 2.0» και το μέτρο 16831. Το Produc-E Green, το γνωρίζετε. Αυτό το μέτρο αποτελείται από δύο κυρίως έργα με στόχο μία οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών.

Στο δεύτερο έργο, για την πρώτη εγκατάσταση αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα, το «Ελλάδα 2.0» έλεγε αρχικά, καθαρά για το τέλος του 2025 εισαγωγικά, «ολοκλήρωση των εργασιών σύμφωνα με τις προδιαγραφές και μετά από επιτυχημένη δοκιμή».

Τι λέει όμως τώρα το κείμενο μετά την τελευταία αναθεώρηση για το τέλος του 2025; Μεταφράζω: «Ολοκλήρωση των γεωτρήσεων». Πάει η «ολοκλήρωση εργασιών», πάει η «επιτυχημένη δοκιμή». Και σας ρωτώ κύριε Υπουργέ, τι συμβαίνει; Κατεβαίνει η όχι ο πήχης των στόχων στο συγκεκριμένο μέτρο; Και αν ναι, ποιος φταίει; Ζητήθηκαν ευθύνες;

Και αν τελικά δεν έχουμε ολοκλήρωση εργασιών και πετυχημένη δοκιμή για την αποθήκευση, πότε θα γίνουν αυτά; Εκτός του Ταμείου Ανάκαμψης; Και αν ναι, με τι χρηματοδότηση;

Μη μου πιπιλήσετε την καραμέλα του ΕΣΠΑ. Διότι αυτή η καραμέλα θα κριθεί από ένα και μόνο πράγμα. Από το αν θα απορροφήσετε όλο το Ταμείο. Διότι αν δεν το απορροφήσετε, το ότι κάτι πάει στο ΕΣΠΑ σημαίνει ότι κάτι άλλο απαραίτητο για την χώρα θα φύγει από το ΕΣΠΑ.

Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσα τέτοια αντίστοιχα υπάρχουν στην πρόσφατη πρόταση αναθεώρησης που υπέβαλλε η ελληνική κυβέρνηση. Τα μελετούσαμε, και προσπαθούσαμε να βγάλουμε άκρη και μας έπιανε η καρδιά μας σε κάθε ένα από αυτά τα μέτρα.

Γιατί το Ταμείο Ανάκαμψης δεν είναι απλώς ένα έγγραφο. Δεν είναι excelακι με κουτάκια που πρέπει να τσεκάρουμε. Ήταν μια υπόσχεση προς τους πολίτες. Ότι η Ελλάδα, μετά από κρίση, πανδημία, φυσικές καταστροφές, είχε τους πόρους να σταθεί καλύτερα στα πόδια της σήμερα και στο μέλλον. Αλλά αντί να βλέπουμε ένα σχέδιο που μεγαλώνει τον ορίζοντα της χώρας, βλέπουμε ένα σχέδιο που συνεχώς μικραίνει στις αναθεωρήσεις.

Που χάνει την όποια φιλοδοξία του, ένα μέτρο τη φορά. Που αποσύρει στόχους, υποβαθμίζει δεσμεύσεις, εγκαταλείπει κρίσιμες επενδύσεις. Είναι κρίμα.

Είναι τραγικό να διαβάζεις πως η Ελλάδα, εισαγωγικά, «εξήγησε ότι οκτώ μέτρα δεν είναι πλέον εφικτά λόγω απροσδόκητων καθυστερήσεων που σχετίζονται με τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων». Ένα από αυτά, είναι το μέτρο 16285 για το εθνικό αρδευτικό δίκτυο. Μείζον θέμα με την απειλή της λειψυδρίας. Και για τους αγρότες που εσείς έχετε εγκαταλείψει.

Είναι τραγικό να διαβάζεις ότι η Ελλάδα ζήτησε την κατάργηση του μέτρου «εγκατάσταση αποθήκευσης ενέργειας για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ». Μέτρο 16996. Αφορά το Υπουργείο σας.

Είναι τραγικό να διαβάζεις ότι η Ελλάδα «εξήγησε ότι πέντε μέτρα δεν είναι πλέον εφικτά λόγω απρόβλεπτων νομικών ζητημάτων». Μεταξύ αυτών τα «Εναέρια μέσα για τη διαχείριση κρίσεων» Μέτρο 16911. Τα Canadair δηλαδή. Λόγω απρόβλεπτων νομικών ζητημάτων. Αλήθεια τώρα;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το Ταμείο Ανάκαμψης δεν επαναλαμβάνεται. Δεν επιστρέφει. Ό,τι χάνεται σήμερα, δεν ξανακερδίζεται αύριο. Το Ταμείο Ανάκαμψης μπορούσε να γίνει ο μεγάλος μοχλός αναγέννησης της χώρας.

Μπορούσε. Γιατί σήμερα, με τις συνεχείς υποχωρήσεις, τις περικοπές στόχων, τις διαγραφές μέτρων και τις πρόχειρες δικαιολογίες, δεν συζητάμε πια για το «Ελλάδα 2.0». Συζητάμε για κάτι πολύ ανησυχητικό. Για τη μετατροπή του Ταμείου Ανάκαμψης στο μεγαλύτερο Ταμείο Χαμένης Ευκαιρίας που είχε ποτέ η χώρα.

Κάθε στόχος που αφαιρείται από το Ταμείο, αφαιρείται από το μέλλον της χώρας. Και η μεγαλύτερη ευθύνη μιας κυβέρνησης είναι ακριβώς αυτή, να μην επιτρέπει οι ευκαιρίες να χαθούν. Να μην επιτρέπει στη χώρα να συμβιβαστεί με λιγότερα. Να μη δεχτεί ότι «δεν γίνεται». Όταν η πραγματικότητα δείχνει ότι απλά δεν γίνεται από εσάς.

Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, η Ελλάδα, μετά από όσα πέρασε, δεν αντέχει άλλη χαμένη ευκαιρία. Γι’ αυτό πρέπει να φύγει αυτή η Κυβέρνηση.